การจัดการทุนทางวัฒนธรรมเพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานราก ย่านสร้างสรรค์ เมืองเก่าเชียงราย

ชื่อโครงการ

คำสำคัญ

บทคัดย่อ

แนวทางการพัฒนาประเทศไทยได้มุ่งเน้น การพัฒนาประเทศจากเศรษฐกิจฐานรากหรือเศรษฐกิจชุมชน ซึ่งเป็นหัวข้อสําคัญที่ได้กําหนดไว้ในแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปีโดยความหมายของเศรษฐกิจฐานราก ได้แก้ การดําเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการผลิต การบริโภค การจําหน่ายจ่ายแจก ที่คนในท้องถิ่นชุมชนได้มีส่วนร่วมคิดร่วมทํา และร่วมรับประโยชน์ของประชาชน ร่วมกันเป็นเจ้าของ โดยเศรษฐกิจชุมชนมีรากฐานมาจากศักยภาพของชุมชน ภูมิปัญญา และทุนทางวัฒนธรรม ประเพณีของชุมชนทุนวัฒนธรรม ความหมายของทุนวัฒนธรรม คือ ทรัพย์สินทางปัญญาที่สั่งสมมาในอดีต มีคุณค้ามนุษย์และความต้องการของสังคม (Thorsby.2001) ทุนวัฒนธรรมให้คุณค่าเศรษฐกิจ และความสัมพันธ์กับการพัฒนาเศรษฐกิจหลายประการ อีกทั้งช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจ ความเป็นธรรมในสังคม รวมถึงมีอิทธิพลต้อการกําหนดเป้าหมายทางเศรษฐกิจ เป็นปัจจัยที่ทําให้เกิดการกระจายรายได้ ที่สําคัญสามารถสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจให้กับกลุ่มคนที่ยากจน โดยเฉพาะทุนวัฒนธรรมของชุมชนเมืองเก่า เนื่องจากปัจจุบันการพัฒนาการท่องเที่ยวเมืองเก่ากําลังได้รับความนิยม จากโครงการวางแผนแม่บทของการอนุรักษ์เมืองเก่าประเทศไทย ซึ่งเมืองเก่าที่มีความสําคัญและมีความน่าสนใจ ได้แก่ เมืองเก่าเชียงราย :ซึ่งเป็นเมืองเก่าประเภทที่ 2 ที่มีประวัติศาสตร์และองค์ประกอบเมืองเก่าที่ยังไม่สูญหายไป และมีขนาดเมืองปานกลาง (สํานักนโยบายและแผนฯ.2562) อีกทั้งเมืองเก่าเชียงรายกําลังอยู่ในขั้นตอนการเขียนเอกสารการขอเข้าร่วมเป็นภาคีเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ขององค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) โดยแนวคิดเมืองสร้างสรรค์ ต้องเป็นเมืองที่พัฒนาไปสู่แนวโน้มใหม่ ในด้านศิลปะและวัฒนธรรม และให้การสนับสนุนอุตสาหกรรมเชิงนวัตกรรม และเชิงสร้างสรรค์ ผ่านกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ของศิลปิน นักสร้างสรรค์ นักออกแบบ และประชาชน ดังนั้นจากประวัติศาสตร์ดังกล่าว ทําให้เชียงรายเป็นเมืองเก่าที่มีทุนทางวัฒนธรรมที่สามารถนํามาพัฒนาและยกระดับเศรษฐกิจฐานรากที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรมได้ โดยทุนวัฒนธรรมของเมืองเก่าเชียงราย แบ่งได้เป็นสองรูปแบบ ได้แก่ทุนวัฒนธรรมแบบรูปธรรมจับต้องได้ได้แก่อาคารสถาปัตยกรรม โบราณวัตถุ ผลิตภัณฑ์วัฒนธรรม แผนที่วัฒนธรรม และทุนวัฒนธรรมนามธรรมที่จับต้องไม่ได้ ได้แก่ ประเพณีพื้นถิ่นดั้งเดิมของวัดในเมืองเก่าเชียงราย เพลงดนตรีดั้งเดิมของเมืองเก่าเชียงราย จึงทําให้เกิดแผนงานวิจัยการจัดการทุนทางวัฒนธรรม เพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานราก ย่านสร้างสรรค์ เมืองเก่าเชียงรายนี้ มีวัตถุประสงค์ การสร้างความร่วมมือกับเครือข่ายศิลปิน องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น ชุมชน ภาคธุรกิจเอกชน ในการจัดทําแผนที่วัฒนธรรม ฟื้นฟูประเพณีท้องถิ่น พัฒนาการออกแบบผลิตภัณฑ์วัฒนธรรม ที่ส่งเสริมย่านสร้างสรรค์เมืองเก่าเชียงราย และร่วมบูรณาการองค์ความรู้ และความร่วมมือทางศิลปวัฒนธรรมให้กับผู้ประกอบการวัฒนธรรม จำนวน 10 ราย และมีแผนการส่งเสริมให้เกิดการรวมกลุ่มวิสาหกิจวัฒนธรรมที่มีการประเมินผลตอบแทนสังคมให้เกิดรายได้แก่ชุมชนเมืองเก่าเชียงรายร้อยละ 10