บพท. กระทรวง อว. และเครือข่ายเมืองแห่งการเรียนรู้ประเทศไทย จัดพิธีมอบโล่รางวัล Thailand Learning City Award ครั้งที่ 1 พร้อมประกาศความร่วมมือเน้นย้ำการยกระดับ – พัฒนาศักยภาพเพื่อขับเคลื่อนเมืองแห่งการเรียนรู้ทั่วประเทศอย่างมีส่วนร่วมและเป็นรูปธรรม
เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2568 ดร.สีลาภรณ์ บัวสาย ประธานคณะอนุกรรมการที่ปรึกษาการขับเคลื่อนวิทยสถาน “ธัชภูมิ” หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) เป็นประธานกล่าวเปิดงานประกาศผลรางวัล “เมืองแห่งการเรียนรู้ประเทศไทย ครั้งที่ 1” Thailand Learning City Award โดยมี รศ.ดร.ผณินทรา ธีรานนท์ ผู้ช่วยอธิการบดี มหาวิทยาลัยพะเยา และ รศ.ดร.ปุ่น เที่ยงบูรณธรรม รองผู้อำนวยการหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) พร้อมด้วยภาคีเครือข่ายฯ กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) (OKMD) สถาบันอุทยานการเรียนรู้ (TK Park) สำนักเลขาธิการคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ กระทรวงศึกษาธิการ UNESCO Regional Office in Bangkok and Office for UN Coordination for Asia and the Pacific (สำนักงานยูเนสโก กรุงเทพฯ) มหาวิทยาลัยพะเยา และผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 20 พื้นที่ เข้าร่วม ณ ลานสานฝัน TK Park อุทยานการเรียนรู้ ชั้น 8 ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพฯ
ดร.สีลาภรณ์ กล่าวแสดงความชื่นชมและขอบคุณภาคีเครือข่ายฯ และหน่วยงานทุกภาคส่วนที่ร่วมกันสร้างจุดแข็งและการพัฒนาศักยภาพของแต่ละเมือง ที่ผนวกพลังความร่วมมือจนเกิดเป็นเครือข่ายเมืองแห่งการเรียนรู้ทั่วประเทศ ในการร่วมกันทำงานอย่างมีความหมายและเป็นระบบ ทั้งในมิติของ การวิจัย การจัดการทรัพยากรและเชื่อมโยงความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในพื้นที่ และสามารถขับเคลื่อนแนวคิดนี้ให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม พร้อมกับชื่นชมเมืองและ อปท. ทุกแห่งที่ได้รับรางวัลในวันนี้
รางวัล “เมืองแห่งการเรียนรู้ประเทศไทย” ถือเป็นเวทีครั้งแรกของประเทศ ที่สะท้อนการเป็นต้นแบบความสำเร็จของการเรียนรู้เพื่อความยั่งยืน จัดขึ้นเพื่อยกย่องและเชิดชูเมืองที่มีความมุ่งมั่นในการพัฒนาและขับเคลื่อนแนวคิดเมืองแห่งการเรียนรู้อย่างเป็นรูปธรรม อิงตามกรอบแนวคิดขององค์การยูเนสโก (UNESCO) ควบคู่กับบริบททางสังคม วัฒนธรรม และทุนมนุษย์ ของแต่ละเมือง ที่สามารถยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้คนได้จริง และการผสานพลังความร่วมมือระหว่างภาครัฐ เอกชน สถาบันการศึกษา และประชาชนในท้องถิ่น ในการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดการเรียนรู้ทุกมิติเพื่อการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้อย่างยั่งยืน
สำหรับรางวัลเมืองแห่งการเรียนรู้ประเทศไทย จึงเป็นผลความสำเร็จของเมืองทั่วประเทศ ต่อแนวคิดการขับเคลื่อนพัฒนาเมืองและสังคมไทยให้เติบโตอย่างมั่นคง ที่พิสูจน์ให้เห็นว่ามีการสร้างนิเวศแห่งการเรียนรู้ สร้างคุณภาพชีวิตของผู้คนในพื้นที่เป็นอย่างมาก งานประกาศผลรางวัลครั้งนี้มีพื้นที่เมืองแห่งการเรียนรู้ รวมทั้งสิ้น 16 พื้นที่ แบ่งรางวัลออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ ประเภทแรก “เมืองเศรษฐกิจ” (Learning City for ECONOMY) ประเภทที่สอง “เมืองอัตลักษณ์ท้องถิ่น” (Learning City for CULTURAL IDENTITY) ประเภทที่สาม “เมืองสำหรับเด็กและเยาวชน” (Learning City for YOUTH) และประเภทที่สี่ “เมืองลดความเหลื่อมล้ำ” (Learning City for EQUITY)
ในงานมีพิธีการมอบโล่รางวัลพิเศษ “เมืองดีเด่น” จำนวน 4 รางวัล มีพื้นที่เมืองได้รับรางวัล ดังนี้ เทศบาลเมืองปัตตานี (ด้านเมืองเศรษฐกิจ), เทศบาลเมืองตาก (ด้านเมืองอัตลักษณ์ท้องถิ่น), เทศบาลนครตรัง (ด้านเมืองสำหรับเด็กและเยาวชน) และ อบจ.ปัตตานี (ด้านเมืองลดความเหลื่อมล้ำ) และโล่รางวัล “เมืองศักยภาพสูง” จำนวน 4 รางวัล มีดังนี้ เทศบาลเมืองกาญจนบุรี (ด้านเมืองเศรษฐกิจ), อบจ.สตูล (ด้านเมืองอัตลักษณ์ท้องถิ่น), อบต.เชียงดาว (ด้านเมืองสำหรับเด็กและเยาวชน) และเทศบาลเมืองแสนสุข (ด้านเมืองลดความเหลื่อมล้ำ) โล่รางวัลดังกล่าวถือเป็นการแสดงความสำเร็จของเมืองต้นแบบการเรียนรู้เพื่อความยั่งยืน
ทั้งนี้ นายบุญเยี่ยม เหลาสะอาด ผอ.ฝ่ายวิจัยและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาเมืองอยู่และการกระจายศูนย์กลางความเจริญ (ฝ่าย 3) หน่วย บพท. กล่าวว่า ผลสำเร็จ “การสร้างเมืองแห่งการเรียนรู้ (Learning City)” ด้วยภารกิจสำคัญของ บพท. ที่ดำเนินงานมาตั้งแต่ปี 2563 ผ่านงานวิจัยในพื้นที่กว่า 44 จังหวัด ได้สะท้อนถึงการใช้ข้อมูลและองค์ความรู้ เพื่อเปลี่ยนเมืองให้เป็น “เมืองแห่งการเรียนรู้” อย่างมีความหมายและเป็นรูปธรรม จนสามารถผลักดันให้เกิดกลไกความร่วมมือยกระดับสู่การเป็นเมืองเรียนรู้ระดับโลกในเครือข่ายยูเนสโก (GNLC) ซึ่งเกิดขึ้นแล้วในพื้นที่จังหวัดพะเยา หาดใหญ่ ยะลา และขอนแก่น โดยหน่วย บพท. ได้มีส่วนร่วมและบทบาทสำคัญต่อการเป็นส่วนหนึ่งในความร่วมมือกับองค์กรหลัก ได้แก่ สำนักงานยูเนสโก กรุงเทพฯ กสศ. OKMD TK Park กระทรวงศึกษาธิการ และมหาวิทยาลัยพะเยา ในการก่อตั้ง “แพลตฟอร์มเมืองแห่งการเรียนรู้ของไทย” ซึ่งถือเป็นกลไกสร้างระบบนิเวศแห่งการเรียนรู้ผ่าน 6 องค์ประกอบสำคัญ ประกอบด้วย Learning City Academy and Forum, Learning City Evaluation and Strategic Research, Learning City Award, Learning City Database and Digital Platform, Learning City Week และ Lifelong Learning Booster
โดยงาน Thailand Learning City Award ครั้งนี้ จัดขึ้นเพื่อนำเสนอเมืองต้นแบบและสร้างแรงบันดาลใจให้แก่เมืองต่าง ๆ ในการพัฒนากลยุทธ์ที่นำไปสู่การสร้างเมืองแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างมั่งคงและยั่งยืน พร้อมทั้งการยกย่องและเสริมสร้างความตระหนักรู้ถึงความสำคัญในแนวคิดดังกล่าว เพื่อกระตุ้นต่อผู้นำท้องถิ่นทั่วประเทศต่อการพัฒนาศักยภาพของเมืองด้วยข้อมูลและความรู้ พร้อมกับสนับสนุนให้ทุกฝ่ายมีส่วนร่วมและขับเคลื่อนเป้าหมายสำคัญนี้ต่อการพัฒนาพื้นที่ในยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างแท้จริงต่อไป
ด้าน รศ.ดร.ปุ่น เที่ยงบูรณธรรม รองผู้อำนวยการ หน่วย บพท. กล่าวเพิ่มเติมถึงบทบาทในการสนับสนุนทุนวิจัยและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาเมืองแห่งการเรียนรู้ของหน่วย บพท. ซึ่งปัจจุบันได้มุ่งเน้นการทำงานแบบมีส่วนร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อพัฒนาศักยภาพของเมืองให้ตอบตามเป้าหมายของเมืองได้อย่างตรงจุด โดยความร่วมมือกับสมาคมเทศบาลนครและเมือง ผ่าน “สถาบันความร่วมมือเพื่อการพัฒนาเมือง” ดังนั้น ผมจึงอยากใช้โอกาสนี้ในการเชิญชวนเมืองต่าง ๆ ที่สนใจ เข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนเมืองแห่งการเรียนรู้ของประเทศไทยต่อไปในอนาคต
